Grypa jest ostrą chorobą zakaźną, wywoływaną przez wirusy grypy. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt ze skażoną powierzchnią oraz poprzez brudne ręce. Okres inkubacji wynosi 1-4 dni. Wirusy grypy atakują komórki nabłonka dróg oddechowych, w których się namnażają. W konsekwencji powodują ich zniszczenie, co z kolei ułatwia rozwój infekcji bakteryjnych. Objawy grypy są podobne do wielu innych ostrych chorób infekcyjnych i są zarówno miejscowe (kaszel, ból gardła, katar), jak i w postaci nagłej, wysokiej gorączki powyżej 38 stopni C, dreszczy, bólów mięśniowo - stawowych, bólów głowy, bólu w klatce piersiowej, złego samopoczucia, braku łaknienia, nudności i wymiotów. Choroba trwa, o ile nie dojdzie do powikłań, około 7 dni. Kaszel i złe samopoczucie mogą utrzymywać się ponad 2 tygodnie. Efektem ciężkiego przebiegu grypy mogą być powikłania pogrypowe, m. in.: zapalenie płuc i oskrzeli, zapalenie ucha środkowego, zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia, zaostrzenie istniejących chorób przewlekłych, powikłania neurologiczne.
Sezon grypowy trwa od października do kwietnia, chociaż zachorowania pojawiają się również w miesiącach wiosennych i letnich. W Polsce rejestruje się od kilku tysięcy do kilku milonów zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę rocznie, w zależności od sezonu epidemicznego. Szczyt zachorowań ma miejsce zwykle między styczniem a marcem.
Podstawowym sposobem zabezpieczenia się przed grypą i jej powikłaniami jest szczepienie. Dostępne szczepionki zapewniają ochronę przed najbardziej groźnymi typami wirusa grypy w danym sezonie. Co sezon epidemiczny opracowywana jest nowa szczepionka przeciw grypie, na podstawie szczepów wirusa krążących aktualnie na półkuli północnej. Szczepienia są zalecane osobom z grupy ryzyka oraz grup zawodowych w sposób szczególny narażonych na kontakt z wirusem. Najlepszy czas na szczepienia przeciw grypie to wrzesień-grudzień, czyli czas przed szczytem zachorowań na grypę. Szczepienie na grypę może być wykonane w ciągu całego sezonu grypowego, jednak trzeba pamiętać, że odporność immunologiczną organizm osiąga w ciągu 2-3 tygodni od podania szczepionki. Odporność utrzymuje się przez około 6 miesięcy. Przed kolejnym okresem grypowym szczepienie należy powtórzyć, ponieważ skład szczepionki zmieniany jest co sezon.
Aby zaszczepić sie przeciwko grypie, należy zgłosić sie do lekarza, który przeprowadza kwalifikację i, jeżeli nie ma przeciwskazań, kwalifikuje pacjenta do szczepienia. Jeśli placówka medyczna dysponuje szczepionkami, pacjent może zaszczepić sie od razu, a jeśli nie, lekarz wystawia receptę, którą pacjent realizuje w aptece i wraca do punktu szczepień. Szczepienia wykonuje wyłącznie lekarz lub pielęgniarka.
Szczepionki przeciw grypie charakteryzują się najmniejszą liczbą rejestrowanych niepożądanych odczynów poszczepiennych. Po szczepieniu mogą wystąpić jedynie reakcje miejscowe, tj.: zaczerwienienie, bolesność i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia oraz, rzadziej, reakcje ogólne (niewielki wzrost temperatury ciała, ból mięśni, stawów i głowy), ustępujące po kilku dniach. Przeciwwskazaniem do szczepienia przeciw grypie jest m. in.: reakcja anafilaktyczna po wcześniejszym podaniu szczepionki, ostra infekcja i wysoka gorączka powyżej 38C.
Opracowano na podstawie: https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/grypa